سقف وافل چیست؟
سقف وافل از جنس سقف‌های بتنی و سازه‌ای مدرن است و برای بهینه‌سازی عملکرد سقف‌های دال رواج پیدا کرده است. سقف وافل برای استفاده در سقف‌های مرتفع بسیار مناسب است و برای کاهش بار مرده از روی سقف و فضاهایی که وزن زیادی به سقف وارد نمی‌شود، مثل فرودگاه، نمایشگاه، ایستگاه مترو و… به کار می‌رود. این سقف بر اساس شکل هندسی قالب آن (مربع یا مستطیل بودن) و کاربردی که دارند، به دو دسته یکطرفه و دوطرفه تقسیم می‌شوند.
سقف وافل یکطرفه
قالب مستطیل شکل دارد وکاربرد آن در دهانه‌های کوتاه و دال‌های یکطرفه است. در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک، چون تیرچه‌ها در یک جهت قرار می‌گیرند؛ میزان استفاده از میلگرد کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه از لحاظ هزینه، مقرون‌به‌صرفه است.
سقف وافل دوطرفه
قالب مربع شکل یا قابلمه‌ای دارد و کاربرد آن در دهانه‌های بلند و دال‌های دوطرفه است. در این نوع سقف، تیرچه‌ها به صورت عمود بر هم قرار دارند و نسبت به سقف وافل یکطرفه، استحکام و هزینه بیشتری دارد.
مزیت استفاده از سقف وافل
هزینه اجرای سقف وافل پایین است.
اجرای آن، نیازی به میلگردهای تقویتی ندارد.
پیاده‌سازی آن زمان زیادی نیاز ندارد.
به دلیل عدم استفاده از سقف کاذب، نمای زیباتری را در فضای داخلی ایجاد می‌کند.
نسبت به سقف‌های دیگر، سبک‌تر است.
آشنایی با سقف تیرچه بلوک
یکی از روش‌های سنتی و نسبتا ساده ساخت سقف‌ها، استفاده از تیرچه‌های پیش‌ساخته و بلوک‌های سیمانی، سفالی و یونولیتی است. سقف تیرچه بلوک یا سقف دال، بیش‌تر در ساختمان‌های اسکلت فلزی و بتنی استفاده می‌شود. اجزای تشکیل‌دهنده این سقف به جز تیرچه و بلوک، میلگرد حرارتی و بتن است. در واقع بتن، تیرچه‌ها را به یکدیگر متصل می‌کند.
مزایای اجرای سقف‌های تیرچه بلوک
اجرای سقف تیرچه بلوک توسط نیروی کارگر معمولی انجام می‌شود و نیاز به تخصص‌های مثل قالب‌بندی و آرماتوربندی ندارد.
اجرای این نوع سقف به دلیل استفاده از تیرچه و بلوک‌های پیش‌ساخته سریع و آسان است، نیاز به کار کارگاهی ندارد و بنابراین به هزینه و نیروی انسانی کم‌تری نیاز است.
عایق صوت، حرارت و رطوبت است.
اجرای سقف با تیرچه و بلوک، مصرف گچ و خاک را کاهش می‌دهد.
معایب اجرا سقف تیرچه بلوک
عدم استحکاک کافی در برابر حوادثی مثل زلزله و آتش‌سوزی
محدودیت اجرا در مکان‌هایی با سقف قوسی و مثلثی شکل
امکان شکستن پاشنه تیرچه و استفاده از میلگردهای تکه‌شده و جوش‌خورده.
متن جایگزین: حذف تیرهای میانی مزیت استفاده از سقف وافل
مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک
یکی از ویژگی‌های سقف وافل، نمای سازه‌ای زیر آن و حفره‌های منظم و متناسب آن است. مزیت استفاده از سقف وافل و شکل مشبک آن، امکان ایجاد تزیینات معماری و نورپردازی آن‌ها است.
در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک، سقف وافل به دلیل اجرای ساده، هزینه کم، مصالح مصرفی کم‌تر و عدم نیاز به تجهیزات خاص مقبولیت و محبوبیت بیشتری در جامعه مهندسان دارد.
یکی از مزایای سقف وافل نسبت به تیرچه بلوک انعطاف‌پذیری بالای آن است که باعث ایجاد دهانه‌های بزرگ‌تر، امکان کاهش تعداد ستون‌ها و جانمایی آزادانه آن‌ها در ساختمان می‌شود و در نتیجه دسترسی به فضاهای بزرگ بدون ستون‌های مزاحم را برای طراحان فراهم می‌سازد. همچنین کاهش تعداد ستون‌های مزاحم، باعث افزایش تعداد پارکینگ می‌شود.
طول دهانه‌ها از دیگر مواردی که در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک مورد بررسی قرار می‌گیرد. در سقف‌های تیرچه بلوک، طول دهانه‌ها 6 تا 7 متر است؛ در حالی‌که سقف وافل دهانه‌های بلندتری را ایجاد می‌کند و استحکام بیشتری هم نسبت به تیرچه بلوک دارد.
استفاده از سقف وافل، وزن مرده کم‌تری را به سازه متحمل می‌کند و در نتیجه سازه وزن کم‌تری دارد و سبک‌تر است. پس در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک، وافل عملکرد لرزه‌ای بهتری دارد.
به دلیل استفاده از بلوک‌های پلی استایرن در سقف‌های تیرچه بلوک که یک ماده اشتعال‌زا است، احتمال آتش‌سوزی و ایجاد خسارت‌های جانی و مالی وجود دارد. بنابراین در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک، استفاده از سقف وافل ریسک کم‌تری دارد چون هیچ‌گونه ماده اشتعال‌زایی در آن استفاده نمی‌شود.
در سقف‌های تیرچه بلوک به دلیل استفاده از بلوک‌های پیش‌ساخته، امکان نظارت بر فرآیند ساخت و کنترل مقدار مصالح و … وجود ندارد و کیفیت عملکرد سقف را با چالش مواجه کرده است. در حالی‌که مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک نشان می‌دهد، در اجرای سقف وافل به دلیل اجرای آرماتوربندی و بتن‌ریزی به صورت درجا و در محل، امکان نظارت دقیق و تضمین کیفیت مصالح مصرفی وجود دارد.
یکی دیگر از مزایای استفاده از سقف وافل در مقایسه با سقف تیرچه بلوک، یکپارچگی تیرچه‌ها است. در سقف تیرچه بلوک، تیرچه ها پیش‌ساخته هستند و هنگام استفاده از آن‌ها بین بتن پاشنه و بتن سقف درز سردی ایجاد می‌شود که پایداری و استحکام سقف را کاهش می‌دهد.
یکی از مشکلات سقف‌های تیرچه بلوک، ارتعاش سقف و انتقال صوت از طریق سقف به دلیل عدم صلبیت کافی آن است. اما در سقف وافل، تیرچه‌ها به صورت منظم و عمود بر هم به کار می‌روند و صلبیت بیشتری دارند. همچنین به دلیل شکل مشبکی که دارند؛ صوت را کم‌تر انتقال می‌دهند. در نتیجه در مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک، حذف ارتعاش سقف و کاهش انتقال صوت از دیگر مزایای آن است.
در سقف‌های تیرچه بلوک، استفاده از تیرهای میانی به عنوان تکیه‌گاه و برای مهار بار سقف ضروری است. در حالی‌که مقایسه سقف وافل با تیرچه بلوک نشان می‌دهد، سقف وافل نیازی به تیرهای میانی ندارد و حذف آن باعث افزایش ارتفاع مفید طبقات، کاهش ارتفاع خاک‌برداری اجرای کم هزینه‌تر تأسیسات ساختمانی می‌شود.